Laparoskopi, hastada en az kesi yapılarak cerrahi ve tanı işlemlerinin yapılmasını sağlayan; mikro kameralar ve araçlar kullanılarak yapılan tanı ve ameliyat tekniğidir. Bu teknikte hastanın batın bölgesinden yalnızca mikro araçların sığabileceği küçük kesiler açılarak girilir. Genellikle kadın hastalıklarının cerrahisinde kullanılsa da diğer branşlar için de bir tanı ve cerrahi tekniği olarak tercih edilir.
Laparoskopi halk arasında kapalı ameliyat olarak da bilinir. Bunun nedeni hastada açık ameliyatlarda olduğu gibi büyük kesiler yapılmasına gerek olmamasıdır. Kapalı ameliyatta kesilerin küçük olması, cerrahiyi kolaylaştırır, olası komplikasyonların önüne geçer ve iyileşme süresini büyük ölçüde kısaltır.
Laparoskopi Nasıl Yapılır
Laparoskopi, genel anestezi altında laparoskop adı verilen bir cihazla yapılır. Hekim anestezi altındaki hastanın batın bölgesine uygulanan cerrahi prosedür için gerekli olacak sayıda kesi yapar. Hastanın karın bölgesi bir miktar karbondioksit gazı ile doldurulur. Bu sayede cerrahi işlemin uygulanacağı doku dışındaki diğer dokular zarar görmez ve işlem için gerekli yer açılmış olur.
Kesiler 10 milimetre çapındadır. Yapılan kesilerden laparoskop isimli bir cihaz ve diğer yardımcı araçlar ile girilir. Laparoskop, ucunda kamera bulunan bir araçtır. Böylece doktor, tüm ameliyatı bir monitörden izleyerek yapar. Laparoskopinin yapılışındaki esas, hastanın vücudundaki kesilerin minimuma indirilmesidir. Bu sayede ameliyat sırasında ve sonrasında oluşabilecek komplikasyonların önüne geçilir.
Laparoskopi Hangi Durumlarda Yapılır
Laparoskopi başta kadın sağlığı konusu olmak üzere birçok durum ve branş için tanı ve cerrahi alanında kullanılır. Özellikle safra kesesi ameliyatı, rahmin alınması, bazı kist ve miyomların tanısal ve cerrahi tedavisi gibi alanlarda sıklıkla kullanılır. Tanısal ve cerrahi laparoskopi şu durumlarda yapılır:
- Pelvik inflamatuar hastalık teşhisi
- Çikolata ve yumurtalık kistleri
- Histerektomi (rahim alma)
- Miyom
- Tüp ligasyonu ve tüp açtırma
- Karın bölgesindeki fıtık
- Dış gebelik
- Nedeni belirlenemeyen karın ağrıların incelenmesi
- Karın içindeki enfeksiyonlar
- Obezite
- Kısırlığın (infertilite) araştırılması.
Laparoskopik Histerektomi
Laparoskopik histerektomi, rahimde kansere neden olabilecek lezyonların varlığı ve tedavilere yanıt vermeyen vakalarda rahmin kapalı ameliyat ile tamamen çıkarılması işlemidir. Rahmin çıkarılması cinsel yaşantıyı etkilemez. Laparoskopik histerektomi her zaman tercih edilmez. Rahim büyümeleri, miyomlar, baskıya neden olan büyük miyomlar ve kanser vakaları gibi durumlarda tercih edilir.
- Laparoskopik histerektomi, standart bir laparoskopik cerrahi uygulamasının adımlarını içerir.
- İlk olarak hastaya genel anestezi uygulanır.
- Doktor, hastanın batın bölgesine kesiler yapar.
- Yapılan kesilerden laparoskop ve diğer cerrahi araçlar ile girilerek histerektomiyi gerekli kılan durumlar tedavi edilir.
- Kesiler kapatılır ve hasta kısa bir süre içerisinde normal yaşantısına döner.
Daha Önceden Bağlanmış Tüplerin Laparoskopik Olarak Açılması (Tubal Anastomoz) – Doçent Doktor Nermin Köşüş (Video)
Laparoskopi ile Çikolata Kisti Ameliyatı
Rahim içi endometrium isimli bir zar ile kaplıdır. Normal şartlar altında bu zar, gebeliğin oluşması halinde gelişerek embriyonun tutunmasını ve beslenmesini sağlar. Bazı durumlarda endometrium, rahim içi yerine çevre dokularda gelişebilir. Endometrium dokusunun yumurtalıklarda gelişmesi ve burada kist oluşumuna neden olması durumuna çikolata kisti denilir. İnfertiliteye ya da şiddetli ağrılara neden olabilir.
Yeterince büyümüş kistler ciddi riskler teşkil edebilir. Laparoskopi ile çikolata kisti ameliyatı, kistlerin dokudan uzaklaştırılması için yapılır. Standart laparoskopi cerrahide olduğu gibi karın bölgesinde yapılan kesilerden cerrahi araçlar ve laparoskop ile girilerek kistler çıkarılır. Çevre dokulara zarar vermemek ve daha ayrıntılı bir işlem için doktor, monitörden büyütülmüş görüntüleri kullanarak ameliyatı gerçekleştirir.
Laparoskopik Yumurtalık Kisti Ameliyatı
Laparoskopi, günümüzde çoğu kadın hastalıkları ve jinekoloji branşlarında kullanılan kapalı ameliyat tekniğidir. Yumurtalıkta kist oluşumu tespit edildiğinde bu durum çoğu zaman laparoskopi ile tedavi edilir. Laparoskopi ile yapılan yumurtalık kisti ameliyatlarında yumurtalık tamamen alınabilir ya da yalnızca kistler uzaklaştırabilir. Bu tür durumlarda hastanın daha önce çocuk sahibi olup olmadığı veya çocuk sahibi olmayı planlaması gibi etkenlere bakılarak uygun cerrahi tedavi uygulanır.
Yumurtalık kistlerinin alınmasında laparoskopik cerrahi kullanılacaksa, kişiye genel anestezi uygulanır. Doktor kişinin batın bölgesine kesiler açar. Bu kesiler laparoskop ve cerrahi araçların yerleştirilmesi için kullanılacaktır. Daha sonra yumurtalık kistleri ameliyat tamamlanır.
Laparoskopik Miyom Ameliyatı
Miyomlar kas dokularında ortaya çıkan anomaliler, urlardır. Genellikle zararlı değildir ama yayılması ve büyümeleri bazı riskler teşkil edebilir. Gençlik çağlarından itibaren, hormonların aktif olmasıyla, görülmeye başlanabilir. Tedavisi için kapalı ve açık ameliyatlar tercih edilebilir. Genellikle miyomun fazla büyümediği durumlarda (12 cm’den az) laparoskopik miyom ameliyatı tercih edilir.
Laparoskopi ile miyom ameliyatında hastaya ilk olarak anestezi uygulanır. Doktor hastanın batın bölgesinde yaptığı kesileri kullanarak karın içini karbondioksit ile doldurur. Bu sayede ameliyat sırasında çevre dokulara zarar verilmez. Açılan kesilerden yerleştirilen laparoskop ve diğer cerrahi araçlar birden fazla doktor tarafından kullanılır. Genellikle bir kişi laparoskopu kontrol ederken diğer kişi, cerrahi işlemi tamamlar. Miyomun türü ve bölgesine göre uzaklaştırma için farklı teknikler kullanılabilir. Ameliyatın ardından kesiler kapatılır ve hasta birkaç gün içerisinde taburcu edilir.
Laparoskopi ile Tüp Açma Ameliyatı
Fallop tüpleri yumurta ve spermin karşılaştığı; döllenmenin gerçekleştiği kanallardır. Tüp ligasyonu nedeniyle bağlanmış tüplerin tekrar açılması genellikle tercih edilmez. Ancak fikrini değiştiren ve doğal yollarla çocuk sahibi olmak isteyen anne adayı, laparoskopi ile tüp açtırma ameliyatını tercih edebilir.
Laparoskopik tüp açtırma ameliyatında, batın bölgesinden açılan küçük kesilere yerleştirilen mikro cerrahi araçlar, fallop tüplerine ulaşmak için kullanılır. Hasta genel anestezi altındadır ve acı hissetmez. Daha önce tüp ligasyonu işleminde kullanılan tekniğin ne olduğuna göre, uygun açma tekniği kullanılır. Laparoskopide tüm cerrahi işlemler, daha önce batından yerleştirilen ve ucunda kamera bulunan laparoskop ile takip edilir. Laparoskopun kullanılması kanal açma gibi hassas ameliyatlarda büyük bir avantaj sağlar.
Laparoskopik Dış Gebelik Ameliyatı
Normal şartlar altında sperm ve yumurtanın fallop tüplerinde döllenmeyi sağladıktan sonra embriyonun rahim içerisine tutunması gerekir. Bu sayede tutunma için daha önceden gelişmiş olan rahim içi duvarı embriyonun gelişimi için uygun bir zemin hazırlar. Ancak bazı durumlarda embriyo rahim içi bölgesi dışında başka bir bölgeye tutunabilir.Genellikle fallop tüplerine tutunur. Bu duruma, dış (ektopik) gebelik denilir.. Ektopik gebelikteki en büyük risk tüplerin patlamasıdır.
Laparoskopik dış gebelik ameliyatı hastanın karın bölgesinden açılan kesilere, mikro cihazlar yerleştirilmesi ve ameliyatın bu araçlarla yapılmasıdır. Laparoskopi, fallop tüpleri gibi hassas dokuların cerrahisinde, büyütülmüş görüntüler sunmasıyla büyük bir kolaylık sağlar. Ameliyatın tamamlanmasının ardından kesi bölgeleri temizlenip kapatılır ve hasta kısa bir süre sonra taburcu edilir.
Laparoskopi Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler
Laparoskopi, ameliyat sırasında ve sonrasında hem doktor hem de hasta açısından büyük kolaylıklar sağlar. Ancak yine de laparoskopi sonrasında dikkat edilmesi gereken birkaç konu bulunur. Bunlar açık ameliyatlara kıyasa yok denecek kadar azdır.
- Laparoskopi sonrası en sık karşılaşılan durumlardan bir tanesi gaz sancısıdır. Bu oldukça normaldir. Bağırsaklarda biriken gaz, sancıya ve ağrıya neden olabilir. Gaz çıkardıktan sonra bu durum geçecektir.
- Laparoskopi sonrasında kesi bölgelerinde hafif ağrılar olması normaldir. Basit ağrı kesiciler kullanılarak üstesinden gelinebilir. Ancak ağrıların birkaç günden fazla sürmesi durumunda kadın doğum uzmanına başvurulması önerilir.
- Laparoskopi sonrası kişi gündelik hayatına kolaylıkla dönebilir ancak birkaç gün istirahat etmek de tercih edilebilir. Bu dinlenme sırasında dikkat edilmesi gereken şey, ara sıra hareket edilmesi gerekmesidir. Sürekli hareketsiz kalmak faydadan çok zarar getirebilir.
- Laparoskopi sonrası duş alınmasında bir sakınca yoktur. Duş sonrasında kesi bölgeleri kuru ve temiz bırakılmalıdır. Ancak sıcak küvet, havuz veya jakuziye girilmesi önerilmez.
Laparoskopi ile Endometrioma (çikolata kisti) Çıkarılması – Doçent Doktor Nermin Köşüş (Video)
Sıkça sorulan sorular
Laparoskopiden kaç gün sonra ilişkiye girilir
Laparoskopiden kaç gün sonra cinsel ilişkiye girileceği sorusu, yapılan laparoskopik ameliyat ile ilgilidir. Jinekolojik olmayan ameliyatlarda bu süre ameliyat sonrası iyileşme süresini izler. Ancak diğer durumlarda ilişkiye girmek için beklenecek süre değişir. Bu nedenle en doğru bilgiyi doktorunuz verecektir.
Laparoskopi sonrası hamilelik
Laparoskopinin ne için yapıldığı, laparoskopi sonrası hamilelik sürecini etkileyebilir. Bu nedenle doktorunuz sizi bu konu hakkında bilgilendirecektir. Ancak laparoskopi sonrası genellikle hamilelik şansı artar.
Adetliyken laparoskopi yapılır mı
Jinekoloji laparoskopilerde genellikle adet döngüsünün tamamlanması beklenmektedir. Ancak adetli olmak genellikle laparoskopi için bir sorun teşkil etmez.
Laparoskopinin avantajları nelerdir
Laparoskopi birçok avantajı beraberinde getirir. Getirdiği en büyük avantaj kısa taburcu olma ve iyileşme süreleridir. Böylece hastalar ameliyat sonrası günlük rutinlerine dönebilirler. Diğer taraftan ameliyat sırasında ve sonrasında oluşabilecek bazı komplikasyon riskini de azaltır.
Laparoskopi ameliyatı sonrası iyileşme ne kadar sürer
Laparoskopi ameliyatı sonrası iyileşme, laparoskopinin uygulandığı bölge ile de yakından ilişkilidir. Ancak genellikle laparoskopi sonrası birkaç haftada iyileşme sağlanır.
Laparoskopi sonrası göbek deliğinden neden sıvı gelir
Laparoskopi sonrasında göbek deliğinden kokulu bir sıvı gelmesi enfeksiyona işaret ediyor olabilir. Bu nedenle acilen bir doktora başvurulmalıdır. Genellikle doktorun önerdiği basit antibiyotik kullanımı ile tedavi edilir.
Laparoskopi sonrası dikişler ne zaman alınır
Laparoskopik cerrahide çoğunlukla gizli dikişler kullanılır. Böylece dikişlerin alınmasına gerek kalmadan 7 ila 10 gün içerisinde kendiliğinden düşerler. Eğer normal dikiş atıldıysa, yine bir hafta ile on gün arasında dikişlerin alınması gerekir.
Laparoskopi sonrası karın şişliği olur mu
Laparoskopi sonrasında oluşan karın şişliği oldukça normaldir. Bu durum bağırsaklarda biriken gaz nedeniyle olur ve bazen sancılı olabilir. Gazın çıkarılması ile birlikte sancılar da azalarak yok olacaktır.
Laparoskopi sonrası tüp bebek ne zaman yapılır
Laparoskopi sonrası tüp bebek tedavisinin ne zaman yapılacağı konusu, hangi laparoskopik cerrahi tedavisinin uygulandığı ile ilgilidir. Bu nedenle en doğru bilgiyi doktorunuz verecektir.
Laparoskopide sonda takılır mı
Laparoskopi sırasında idrarı takip etmek amacıyla bir süre idrar sondası takılır. Bu durum ayrıca oluşabilecek komplikasyonların da önüne geçer.
Laparoskopi ameliyatı olanlar normal doğum yapabilir mi
Laparoskopi, hastada en az kesiyi hedefleyen kapalı ameliyat metodudur. Bu nedenle laparoskopi ameliyatından sonra normal veya sezaryen doğum tercih edilmesi, ameliyatın altında hangi nedenin yattığı ile ilgilidir.
Laparoskopi sonrası dikkat edilmesi gerekenler
Laparoskopi sonrası açık ameliyatlar gibi bir çok şeye dikkat edilmesi gerekmez. Sıcak su küvetleri veya havuzlara girilmemesi; hastanın fazla hareketsiz kalmaması ve kesi bölgelerinin kuru ve temiz tutulması gereklidir.