Cinsellik temel bir ihtiyaç olarak çoğu zaman hayatın merkezindedir. Ne var ki bazı durumlarda, elimizde olmayan sebepler ile cinsellikten kaçınırız. Her türlü vajinal penatrasyona engel olabilen vajinismus cinsel yaşantımızı alt üst edebilir ve hatta başka psikolojik problemlere yol açabilir. Aslında çözümü oldukça basit olan bu cinsel fonksiyon bozukluğunun çoğu zaman bilinmiyor oluşu, tedaviyi geciktirebilir ve kadınlar bu nedenle hayatları boyunca cinsel ilişkiye giremez ya da ağrılı bir cinsel birliktelik geçirirler.
Vajinismus Nedir
Yaklaşık olarak her 10 kadından birinde görülen vajinismus, her türlü vajinal penatrasyona (giriş) verilen istem dışı tepkidir. Vajina çevresinde normal şartlar altında bilinçli olarak kontrol edilebilen kaslar bulunur. Vajinismusta vajina çevresindeki kasların (pelvik taban kasları) kontrolsüzce kasılması söz konusudur. Kaslar istemsizce kasılır. Böylece ilişkiye girilemez ya da ilişki esnasında acı hissedilmesinden duyulan korku cinsel birleşmeye izin vermez.
Çoğu zaman ilişkiye girememe problemi şeklinde tarif edilen vajinismusun büyük çoğunlukla psikolojik bir arka planı vardır. Bu kötü bir ilk ilişki tecrübesi, cinsel travmalar ya da halk arasında doğru bilinen yanlışlardan kaynaklanan korkular olabilir. Diğer yandan vajinismusun yalnızca psikolojik etkenlerden ortaya çıktığı savı da doğru değildir. Vakaların %10 ila %15’lik bir kısmı organik sebeplerden kaynaklanır. Bu sebepler bazı enfeksiyon el hastalıklar, kistler ve hatta doğuştan gelen özellikler olabilir.
Normal şartlar altında cinsel ilişkinin başlangıcında gevşemesi gereken kaslar kasılır ve girişe engel olur. Ancak vajina çevresindeki kasların kasıldığı tek durum cinsel birleşme değildir. Bazen jinekolojik muayene esnasında kullanılan aletler vs de buna sebep olabilir.
Vajinismus, eşlerden her ikisini de etkiler. Kadın yetersizlik hissine kapılabilir ve bu daha farklı psikolojik problemlerin ortaya çıkmasına sebebiyet verebilir. Diğer yandan erkek için eşi tarafından sevilmediği ya da buna benzer düşüncelere neden olur. Dolayısı ile vajinismus çoğunluğun bildiği gibi yalnızca kadını ilgilendiren bir sorun değildir. Hatta öyle ki tedavilerinden cinsel terapilerde ve psikoterapilerde eşlerden her ikisinin de seanslara katılması önerilir. Korkuların yenilmesinde yanlış cinsellik bilgisinin giderilmesi hayati önem taşır ve cinsellik her iki taraf ile de alakalıdır.
Vajinismus Neden Olur
Vajinismus bir cinsel fonksiyon bozukluğudur. İlişkiye girmeyi engeller ve duygusal açıdan yıkıcı olabilir. En genel anlamda ilişkiye girememe sorunu olarak tanımlanabilir.Vajinismus birkaç farklı nedenden ortaya çıkmış olabilir. Bu nedenlerin büyük çoğunluğu psikolojiktir. Herhangi bir travmadan sonra olabileceği gibi cinsel travmalar, halk arasındaki yanlış cinsellik bilgisinin oluşturabileceği korku ve kaygı vb. gibi etkenler ile oluşmuş olabilir. Diğer yandan vajinismus, arkasında kistler ya da inflamasyon kaynaklı bazı fiziksel-organik sorunlar da saklıyor olabilir.
Vajinismusun Psikolojik Nedenleri
- Yanlış toplumsal yönlendirmeler: Bazen, özellikle cinselliğin rahatlıkla tartışılamadığı bölgelerde, cinsel ilişkiye dair yanlış bilgiler, kişide bu konu hakkında korku oluşmasına neden olabilir. İlk cinsel ilişkinin çok acılı olacağı, kızlık zarı yırtılmasının acı vereceği vb. gibi yanlış bilgiler kişiyi endişeye sürükleyebilir.
- Yaşam içerisindeki sürekli stres: Genel stres hali vajinismus da dahil olmak üzere diğer cinsel fonksiyon bozukluklarına sebebiyet verebilir.
- Olumsuz cinsel tecrübe: Daha önce kötü bir cinsel deneyim yaşamak, ilk cinsel ilişkide yaşanmış sorunlar, cinsel taciz ya da tecavüze uğramak, ensest ilişki gibi olumsuz cinsel tecrübeler travmatik bir etki yaratabilir ve vajinismusa sebep olabilir.
- Kabaca yapılmış jinekolojik muayeneler: Yanlış yapılan vajinal muayene kişide bir korku oluşmasını ve bu kötü tecrübe sonrası vajinismusa neden olabilir.
- Travmatik doğum: Daha önceki travmatik doğum, vajinal yırtıklar, düşük, kürtaj gibi olaylar yıkıcı bir etkiye sahip olabilir. Bu nedenle vajinismus gelişebilir.
Cinsel İlişkiye Girememe Organik (Fiziksel) Nedenleri
Vajinismus aslında psikolojik vakalar için kullanılan bir terimdir. Ancak bazı durumlarda, cinsel ilişkiye girilmesi esnasında organik nedenlerden dolayı vajinismus belirtilerinin gözlemlenebileceği durumlar da mevcuttur. Bu vakalara ne kadar vajinismus denebileceği tartışmalıdır ancak sonuçları açısından benzerdir.
- Vvs: Vulvar vestibulit sendrom nedeni tam olarak bilinemeyen inflamasyon kaynaklı bir hastalıktır. Çoğu zaman ilişki sırasında temas halinde acı hissedilir ve bu durum ilişkiye engel olur. Tedavisinde ilaç tedavileri ve nadiren basit cerrahi yöntemler kullanılır.
- Doğuştan gelen özellikler: Bazı durumlarda kızlık zarı doğuştan daha kalın ya da sert olabilir. Bu durum cinsel ilişkiye girmeyi zorlaştırır ya da ilişki sırasında ağrı duyulmasına neden olabilir. Bazende vajende septum adı verilen perdeler de cinsel birlikteliği engelleyebilir.
Vajinismus Belirtileri
Vajinismus kendisini gözden kaçamayacak birkaç belirti ile gösterecektir. Genellikle ilk belirti cinsel birleşme esnasında ağrıdır. Vajina kaslarının kasılmaya başlaması adeta bir duvar oluşturarak penisin vajinaya girmesini engeller. Devam eden durumlarda kadında, cinsel isteksizlik ya da ilişkiden kaçınma gözlemlenebilir. Hatta ileri derece vajinismus vakalarında hasta panik atak belirtileri dahi gösterebilir. İstemsiz kasılmalar ile birlikte tüm vücutta kasılma, bulantı, aşırı kaygı ve benzeri belirtiler olması muhtemeldir. Bu nedenle ilişkiye girememe ile karakterize edilir. Normalde kendisini açıkça gösteren belirtiler ile seyretse de halk arasında vajinismusun bilinmiyor oluşu bu semptomların çoğu zaman görmezden gelinmesine sebep olur. Vajinismus belirtileri aşağıdaki gibi olabilir:
- Kadın ilişki esnasında bacaklarını kapatabilir
- Kadın ilişkiden kaçınabilir
- Jinekolojik muayeneyi reddedebilir
- Ağrının eşlik ettiği cinsel ilişki
- Her türlü vajinal penatrasyondan kaçınma
- Panik atak
- Cinsel ilişki sırasında tüm vücutta titreme
- Partnerini istemsizce itme
- İleri derece vajinismusta bayılma
- Mide bulantısı
- Aşırı kaygı
Vajinismus büyük oranda psikolojik nedeni olan bir cinsel fonksiyon bozukluğudur. Bu nedenle ağrı ve kasların kasılması dışında bir belirti göstermez. Bu kasılmalar ilişki esnasında da olabilir. İlişkide kasılma, vajinismusun bir diğer karakteristik belirtisidir.Eğer vajinismusun altında kist, enfeksiyon hastalıkları gibi organik bir neden yatıyorsa; vajinismusun altında yatan hastalığa göre belirtiler değişebilir. Ancak vajinismus %90 oranla, psikolojiktir.
İlişkiye Girememe Nasıl Geçer
Vajinismus çoğu zaman farkında dahi olunmayan bir problemdir. Özellikle toplumuzda cinselliğin son derece gizli yaşanması bu durumu arttırır. Cinsel bilgi düzeyi düşük çiftler vajinismusu başka şeylere yorabilir ve bu durum kadın için katlanılması gereken bir süreç olarak düşünülebilir. Cinsel hayatın bu denli gizli yaşandığı bir toplumda, çoğu zaman hastalar yıllar geçtikten sonra kliniklere başvurular ve tedavi zorlaşır.
Hastalar genellikle kendilerini tedavi etme eğilimindedirler. Ancak bu mümkün değildir. Vajinismusun geçmesi iyi bir terapiye, eşlerin her ikisinin de katılımını sağlamak suretiyle, bir doktor yardımına ve bazen pelvik kaslar için fizik tedaviye ihtiyaç duyar.
Vajinismusta tedaviye yanıt verme oranı oldukça yüksektir. Vajinismusun geçmesi için çiftler genellikle ilk birkaç denemede kendileri bir çözüm bulmak ister. Ancak bu işe yaramayacaktır. Doğru bir tedavi için kişilerin, hem erkeğin hem de kadının, öyküleri alınmalı; cinsel ilişki konusunda bilgilendirilmeleri gerekir.
Vajinismus Dereceleri
Vajinismusun hangi şiddette yaşandığının öğrenilmesi için, jinekolojik muayene esnasında hastanın bazı davranışları gözlemlenir. Bu gözlemlere dayanarak vajinismusun şiddeti ve dolayısı ile tedavi yöntemi belirlenir. Aslında çoğu zaman tedavi terapilerdir. Bazen yardımcı tedavilere de ihtiyaç duyulabilir. Vajinismus derecelerin artışıyla vajinismus korkusu artar. Bu, kişinin vajinismusun semptomları içinden hangisini ne derecede gösterdiği ile ilgilidir. Genellikle derece arttıkça kasılmalar, titremeler, cinsel birliktelikten kaçınma da artar.
Bu derecelendirme ölçeği önce 4 seviyeli, sonraları ise 5 seviyeli olarak tasarlanmış ve kullanılmaktadır. Buna göre vajinismusun 5 derecesi vardır. Bu dereceler en hafif semptomlardan en ağır olana dek ilerler.
1. Derece Vajinismus: Vajinismusun en hafif halidir.Genellikle ağrı ya da aşırı bir korku gözlemlenmez. Vajinal penatrasyona bir dereceye kadar izin verir. Ancak tam bir birleşme olmaz.
2. Derece Vajinismus: Kadın için ağrılı bir cinsel birleşme anlamına gelir. Tıpkı birinci derece vajinismustaki gibi tam anlamı ile birleşme sağlanamaz ve çoğunlukla birleşmeden duyulan ağrı, kişiyi cinsellikten uzaklaştırabilir.
3. Derece Vajinismus: Bu seviyeden sonra cinsel birleşme imkansız hale gelir. 3. Derece vajinismusu olan bir kadın için vajinal penatrasyon imkansızdır. Haliyle cinsel birliktelik yoktur. Muayene esnasında doktora engel olmaya çalışabilir. İstemsiz kasılmalar gözlemlenir.
4. Derece Vajinismus: şiddetli vajinismus derecesidir. Pelvik kaslarla ile birlikte tüm vücut kasılabilir ve genellikle cinsel birleşme ya da muayene esnasında korku gözlemlenir. Bu korku, bazen jinekoloğun muayeneyi hasta bilinçliyken tamamlamasına izin vermez.
5. Derece Vajinismus: Vajinismusun en şiddetli seyrettiği düzeydir. Hasta, cinsel birleşme ya da muayene öncesi bazı semptomlar gösterir. Bunlar kusma, titreme, ateş, kaygı, nabzın yükselmesi vb. tipik korku belirtileri gözlemlenir. Muayenenin hastanın bilinçli haldeyken yapılması neredeyse imkansızdır.
Primer vajinismus
Vajinismusu sınıflandırmak için iki kavramdan bahsedilebilir. Bunlardan ilkine primer vajinismus yani birincil vajinismus denir . Bu türdeki vajinismus hastalarında daha önce herhangi bir cinsel birleşme görülmemiştir. Hataların çoğu hayatları boyunca cinsel birleşmeye girmemiştir ve tedavi edilmezse bu durum süreklilik kazanacaktır. Vajinismusa neden olan şey çoğunlukla sosyalizasyon sürecinde edinilmiş yanlış bilgiler, halk arasındaki ilk gece korkusu, bakireliğe atfedilen önemin büyüklüğü, yanlış cinsel bilgiler ve benzeridir.
Sekonder vajinismus
Vajinismus önceden beri var olabildiği gibi herhangi spesifik bir olay sonucu da ortaya çıkmış olabilir. Daha önce olmayan ama sonrasında ortaya çıkmış vajinismusa seconder (sekonder) vajinismus, yani ikincil vajinismus denir. Sekonder vajinismusun altında genellikle kötü bir cinsel tecrübe ya da cinsel tecavüz yahut taciz vakaları yatar. Bununla beraber, eşler arasındaki cinsellik, travmatik doğum, kürtaj gibi vakalar sonrası da görülebilir. Sekonder vajinismusun bir diğer görülme sebebi de organik faktörler olabilir. Cinsel ilişki esnasında ağrıya sebep olabilecek inflamatuar hastalıklar ya da kistler gibi nedenler ile cinsel birliktelikten kaçınma hali gözlemlenebilir.
Vajinismus Tedavisi
Vajinismus nadiren altında organik bir neden barındırır. Örneğin kistler gibi organik bir sorunun varlığı, tedavi için öncelikle bu sorunun giderilmesini gerektirir. Ancak vajinismus hastalığı çoğunlukla psikolojik nedenlere bağlı bir cinsel fonksiyon bozukluğu türüdür. Tedavisinde genellikle psikoterapi yöntemleri, pelvik fizik tedavisi ya da, seks terapisi gibi yöntemler kullanılır. Hastalığın bilinmiyor oluşu, onun tedavi edilmesi önündeki en büyük engeli teşkil eder. Çoğu zaman hasta vajinismusu olduğunu bilmez ve buna bağlı başka psikolojik sorunlar da yaşayabilir. Üstelik bu durumun halk arasında basit bir utangaçlık, ürkeklik olarak görülmesi, durumu uzun yıllar boyunca devam ettirebilir ve kadın için cinsel ilişki yalnızca ağrı duyulan bir süreç haline gelebilir.
Cinsel fonksiyon bozuklukları arasında tedaviye en fazla yanıt verenlerden birisi de vajinismustur. Tedavisi için çoğu zaman psikoterapi yöntemleri yeterli olur. Bu terapiler hastalığın, kökenindeki psikolojik sorunlara odaklanır ve çözümü burada arar. Bununla beraber çiftlerden her ikisinin de katılması gereken cinsel terapiler ile birlikte fizik tedavi yöntemleri de kullanılabilir. Kesin çözüm için, vajinismusun altında yatan neden belirlendikten sonra, genellikle terapiler kullanılır. Ve çok büyük oranda başarı sağlanır.
- Fizik tedavi: Vajinismus, ilişki esnasında vajina kaslarının kasılması ve ilişkiye girememe durumu olarak tasvir edilen bir cinsel fonksiyon bozukluğudur. Kasların kasılması her türlü vajinal penatrasyonu zorlaştırır ve kadın için ağrılı olabilir. Kaslardaki bu istemsiz kasılmaları engellemek amacı ile fizik tedavi yöntemleri kullanılabilir. Normal şartlarda irade ile kasılabilen kaslar olduklarından, doktor en uygun teknikleri gösterecektir. Bu şekilde kasların kasılıcını kontrol etmek amaçlanır.
- Psikoterapi: Çoğu zaman vajinismusun altında psikolojik faktörler yatar. Bununla beraber istenmeyen, travmatik veya kötü olarak tanımlanabilecek bir cinsel ilişki geçmişi de vajinismusa sebep olabilir. Altında yatan nedenin anlaşılması, giderilmesi ve çözümü için terapiler kullanılabilir. Terapi teknikleri büyük ölçüde başarı sağlar. Ayrıca uzun süreli sağlıklı bir cinsel hayatın sağlanması için de en gereklidir.
- Cinsel Terapiler: Vajinismus sanıldığının aksine yalnızca kadınları etkilemez. Cinsellik hakkında bilgi edinilmesi, yanlışların düzeltilmesi hem daha sağlıklı bir cinsel hayat hem de bilgilenen kadının korkularını yenmesine yardımcı olur.
- Yardımcı Tüpler: Vajinismus tedavisinde hastanın cinsel ilişki ile ilgili korkularının yenilmesi ve güven oluşturmak için vajin içerisine küçük tüpler yerleştirilebilir. Bu tüpler hastanın penatrasyon ile ilgili endişelerinin giderilmesi için yapılır.
Vajinismus Tedavisi Fiyatları
Vajinismus oldukça yaygın bir cinsel fonksiyon bozukluğudur. Ne var ki toplumuzda vajinismusun bilinmiyor oluşu, cinsellik ile ilgili yanlış bilgiler ve cinselliğin tabu olması gibi nedenlerden çok az insan kliniklere başvurur. Tedavisi oldukça basit olan vajinismus genellikle terapiler ile tedavi edilir. Vajinismus ücretlerini belirleyen şey ise tedavi yöntemleri ve tedavinin nerede yapıldığıdır.
Vajinismus tedavisi nadiren cerrahi işlem gerektirse de genellikle terapi yöntemleri ile yapılmaktadır. Hastalığın, tedaviye yanıt verme oranı oldukça yüksektir ve genellikle birkaç ay içerisinde tedavi edilebilir. Bununla beraber tedavi süresi uzayan ya da biri la iki seansta tedavisi başarı ile sonuçlanan vakalar da mevcuttur. Tedaviler her iki partneri de cinsellik yönünden bilgilendirmeyi, öykülerinin alınmasını; kadının bilinçaltında yatan korkunun kaynağını bulmak ve kaldırmayı hedefler. Tüm bunlar birden fazla seansı gerektirebilir.
Vajinismus tedavi fiyatları yapıldığı kliniğe göre değişebilir. Bu noktada önemli olan güvenilir bir klinik veya doktor seçmektir. Güvenilir bir kadın doğum uzmanı, hem tedavinin başarılı olması açısından hem de kişinin tedavisinin ilerleyen zamanlarda başarı oranının düşmesini engellemek için önemli rol oynar. Ortalama olarak vajinismus tedavisi ücreti 5.000 TL ile 10.000 TL arasında değişmektedir.
Tedavinin fiyatını değiştiren bir başka unsur da seans sayılarıdır. Seans sayısının artması tedavi masrafını arttıracaktır. Ancak genellikle tüp bebek tedavilerinden daha masraflı olmazlar.
Vajinismus tedavisi ile ilgili aklınıza takılan soruları altta bulunan yorumlar kısmından bana iletebilirsiniz. Vajinismusun tedavisi için doktorunuz ile irtibata geçebilirsiniz.
Vajinismus Hamile Kalma Yöntemleri
Hamile kalmak normal bir cinsel ilişkiyi gerektirir. Penisin rahme yakın bölgeye menisini bırakması ve ilerleyen spermlerin yumurtalıktan çıkmış olan yumurta ile tüplerde buluşup döllenmesi gerekir. Ancak vajinismus, bir anlamda ilişkiye girememe sorunu olduğundan gebe kalmada sorunlar yaşanabilir. Kadın vajinismusun derecesine göre cinsel ilişkiye hiç giremiyor ya da gebeliği gerektirecek ölçüde cinsel birliktelik sağlanamıyor olabilir. Bu durum normal yollar ile hamile kalmayı imkansıza yakın hale getirir.
Çoğu durumda vajinismus hamile kalma yöntemlerine başvurulmadan önce önerilen şey, vajinismusun tedavi edilmelidir. Yalnızca çocuk yapmak amacı ile hamile kalmaya çalışmak tavsiye edilmez. Bu hem çocuğun gelişimi açısından; sağlıklı bir aileye sahip olması gerektiğinden hem de kadının doğum esnasında daha büyük travmalara maruz kalabilecek olmasından önerilmez. Sağlıklı bir cinsel hayat, sağlıklı bir evliliğin anahtarıdır. Üstelik vajinismus büyük oranda tedaviye yanıt veren ve çözümü çoğu zaman kısa sürede sağlanan bir cinsel bozukluktur. Diğer taraftan tüp bebek gibi uygulamaların başarılı sonuç alması çok daha uzun sürelere ihtiyaç duyar.
Vajinismusta hamile kalmak için başlıca iki farklı yöntem kullanılmaktadır. Bunlar aşılama ve tüp bebek tedavisidir. Kadının ilerleyen yaşından ötürü çocuk istemesi veya özel olarak belirli bir süre zarfında hamile kalmak istemesi gibi durumlarda bu yöntemlere başvurulabilir.
- Aşılama: Bu yöntem yumurtanın dışarıdan alınan sperm rahim içinde buluşturulması ile yapılır. Yumurtayı hazırlamak için yapılan özel enjeksiyonlardan sonra erkek partnerden mastürbasyon yolu ile alınan spermler bazı işlemlerden geçirilir ve kadına uygulanır. Ancak bu işlemin yapılması esnasında vajinaya müdahale gerekir ve vajinismusu olan kadın için bu oldukça zor olabilir. Böyle bir durumda hafif bir anestezik madde verilerek kadın rahatlatılır. Aşılama gibi vajinismusun henüz tedavi edilmeden hamileliğin yaşandığı durumlarda diğer bir risk faktörü de sezaryen doğumdur. Normal doğuma göre daha riskli olduğundan vajinismusun tedavi edilmesi önerilmektedir.
- Tüp bebek tedavileri: Anne ve baba adayından alınan yumurta ve sperm hücrelerinin dış ortamda bazı işlemlerden geçtikten sonra kadının rahmine yerleştirilmesi olan tüp bebek tedavisi vajinismusu olan kadıların bebek sahibi olmasına yardım edebilir. Ne var ki bu yöntem çok sayıda vajina içi ultrasonu gerektirdiğinden vajinismusu olan kişiler için uygulaması epey zordur. Başarı oranı, diğer hastalıklara göre daha yüksektir ancak bu defa da işlemin uygulanması süresince gerçekleşebilecek aksilikler vajine yerine karın ultrasonunun tercih edilmesi zorunda kalınması gibi, başarı oranını bir nebze düşürebilir.
Sıkça sorulan sorular
Vajinismus tedavisinde kızlık zarı bozulur mu
Vajinismus tedavisinde hastanın cinsel birleşme hakkındaki yanlış bilgileri, endişeleri ve korkularının giderilmesi için vajin içine yerleştirilebilen tüpler kullanılabilir. Bu sayede hasta yavaşça cinsel ilişkiye hazırlanır. Bu tüplerin yerleştirilmesi esnasında, kızlık zarı bozulabilir veya esnek ize zedelenmeyebilir. Sonuç olarak vajinismus tedavisinde kızlık zarı bozulabilir.
Vajinismus hastası normal doğum yapabilir mi
Vajinismus, vajinal penatrasyona engel olan bir hastalıktır. Cinsel birleşmeden doğan bu korku, doğum esnasında da yaşanabilir. Dolayısı ile vajinismus hastası normal doğum yapamaz. Sezaryen doğum tercih edilir. Riskleri göz önünde bulundurulduğunda, doğum öncesi oldukça basit olan vajinismus tedavisi için bir jinekoloğa başvurulmalıdır.
Vajinismus kendiliğinden geçer mi
Vajinismus kendiliğinden geçmez. Çoğu hasta kendiliğinden geçeceğini düşündüğünden yıllar boyu cinsel ilişkiye girmez veya girse de ağrılı cinsel ilişkiler yaşar. Bu nedenle tedaviye cevap oranı oldukça yüksek olan vajinismusun, en kısa sürede tedavi edilmesi gerekir.
Vajinismus değilim neden ilişkiye giremiyorum
Vajinismus en genel anlamda ilişkiye girememe sorunudur. Hastalığın az bilinmesinden vajinismusu olanlar dahi vajinismus olmadığını söyleyebilir. Bununla beraber vajinismus değilim ilişkiye giremiyorum diyenler, organik bir sorundan muzdarip olabilir. Bir jinekoloji muayenesi sorunun çözümü için en iyi yoldur.